Colours of Life : Kennis van kleur
29 september 2017
Kleuren zorgen voor emotie. Voor beleving en hoe wij een ruimte ervaren. Dat lijkt persoonlijk en subjectief, maar dankzij onderzoek valt er veel over te zeggen. Dat laatste gebeurt binnen Colours of Life. De kleurfilosofie van Sigma Coatings bundelt de kennis van kleurexperts, architecten en wetenschappers en vormt de basis voor doordachte kleurplannen. Stevig onderbouwd en gericht op het bevorderen van het welzijn van mensen in een ruimte.
In een gemiddeld kinderdagverblijf voert geel al snel de boventoon. En dat is zo op het eerste gezicht ook logisch, vertelt Fabienne Bruyninckx. ‘Geel stemt vrolijk. Maar de kleur stimuleert ook, zet aan tot beweging. Juist in een ruimte met drukke kinderen kun je je afvragen of dat laatste wel altijd wenselijk is. Dan ligt geel in een revalidatiecentrum bijvoorbeeld veel eerder voor de hand.’
Kleur is gevoel, dat zeker. Maar benader kleuren wetenschappelijk en je kunt er veel meer uit halen. Hoe dat uitpakt, weet Fabienne maar al te goed. Als mede-eigenaar van Bruyninckx Designers uit Antwerpen vormt kleur een wezenlijk onderdeel van haar vak. Het gaat hierbij niet zozeer om het mooiste resultaat – mooie of lelijke kleuren zijn er per definitie niet – maar om wat kleur met mensen doet. De beleving van mensen in een ruimte, dát is waar het haar om gaat. ‘En daarin speelt kleur een onmisbare rol. De impact ervan valt niet te onderschatten.’
Voor al onze levensfases
Fabienne deelt haar kennis als kleurdeskundige graag. Zo ook voor Colours of Life, zoals de kleurfilosofie van Sigma Coatings heet. Pas die toe en een doordacht kleurplan is het resultaat, gericht op het bevorderen van het welzijn van mensen in hun omgeving. En dat tijdens elke levensfase, vanaf de kraamafdeling tot en met de ouderenzorg. Reken maar dat weloverwogen gekozen kleuren zo hun effect hebben. Fabienne: ‘Mensen voelen zich er simpelweg beter door. Bovendien laat je zien aandacht te geven aan hun emoties. Dat is enorm waardevol.’
Binnen Colours of Life worden omgevingen onderverdeeld in zes segmenten (zie kader ‘Beleving voor elke omgeving’). Ze vormen de basis van de filosofie, met een analyse van de omgeving altijd als uitgangspunt. Die eerste stap kan niet grondig genoeg zijn. Welke functie krijgt een ruimte? Wat gaan en kunnen mensen er doen? En over welke doelgroep gaat het eigenlijk? Stap twee focust op de beleving, met elementen als lichtinval en reflectie maar ook akoestiek en zelfs geur. Pas daarna komen de acht kleurgroepen in beeld, die qua emotie uiteenlopen van uiterst rustgevend tot intens activerend.
Streven naar harmonie
Ook Jan Thomaes, architect en partner bij DMT architecten in Antwerpen, is overtuigd van de kracht van kleur. ‘Kijk alleen naar de natuur en welk gevoel veranderingen van de seizoenen bij ons oproepen. Hoe in de natuur alles in harmonie perfect samenkomt, dat is hoe wij kleuren ervaren.’
Harmonie. Praat met een kleurspecialist of architect over kleur en het woord komt onvermijdelijk ter sprake. Kleur, functie, materiaal en gebruiker moeten samenkomen in harmonie. Maar ook kleuren onderling, waarvan Jan maar al te goed weet hoe lastig dat kan zijn. ‘Welke kleuren gebruik je bij elkaar? En in welke verhouding? Training en ervaring helpen, maar uiteindelijk kom je er alleen achter met een doordachte analyse.’
Aandacht voor mensen
Over het toepassen van kleur denken ze bij DMT architecten veel na. Het belang van de eindgebruiker staat hierbij voorop. Precies zo denken ze er in Dordrecht over bij EGM architecten. Het bureau onderscheidt zich met projecten voor de zorgsector en kent de kracht van kleur. Voor de patiënt, maar volgens architect en partner Arnold Sikkel net zo goed voor medisch personeel. ‘Dat voelt de aandacht van doordacht kleurgebruik en presteert daardoor beter. Kleur draagt op meerdere manieren bij aan beleving in een ruimte. Esthetisch en emotioneel, maar ook hoe mensen er functioneren.’Kleur brengt beleving, hoe en in welke mate dan ook. Goede of foute keuzes zijn er op voorhand niet. Al spreken voor Franke van den Broek, interieurarchitect bij EGM, sommige afwegingen voor zich. ‘Denk bijvoorbeeld aan rood in een verblijfsruimte voor demente ouderen, dat is geen passende kleur. Rood roept in deze groep onrust op, zeker bij een langer
verblijf. Oranje, toch ook een warme kleur, zou er dan weer wél passen.’
Overleg met de eindgebruiker
Het besef dat de omgeving ons welbevinden beïnvloedt, staat binnen de zorg meer dan ooit op de voorgrond. Bij de kleurkeuze staat de eindgebruiker dan ook centraal. AnneMarie Eijkelenboom, architect en onderzoeker bij EGM: ‘We spreken zoveel mogelijk met de eindgebruikers, we willen dat een gebouw of ruimte echt van hén wordt. Dus nemen we hun wensen en behoeften mee, juist om onze keuzes voor kleur richting opdrachtgevers zo goed mogelijk te onderbouwen.’Blijft de vraag wat de impact van cultuur en tijdgeest is op de kleurkeuze. Bij een goed onderbouwd kleurplan valt dat heel erg mee. Locatie en functie zijn belangrijker. Wanneer de beleving van de mensen centraal staat, zijn kleurkeuzes tijdloos en bevorderen ze bovendien het welzijn van de mensen.